ENG
سرطان یک بیماری مرموز است که اغلب در افرادی که بدون هر گونه عامل خطر شناخته شده ای هستند، ایجاد می شود و تحقیقات جدید نشان می دهد که علت خیلی از انواع سرطان، فقط بدشانسی است.
در تحقیقی که توسط محققین دانشکده پزشکی جان هاپکینز انجام شد، از ٣١ نوع سرطان مورد بررسی، در ٢٢سرطان یا دوسوم موارد، علت سرطان، بدشانسی یا موتاسیون (تغییرات) تصادفی در طی همانندسازی DNA در سلولهای بنیادی سالم و غیرسرطانی بود.
در نه سرطان باقیمانده، عوامل محیطی، شیوه زندگی و عوامل ارثی نقش داشتند.
این مقاله که دوم ژانویه در مجله ساینس چاپ شد، با واکنش ها و نقد و نظرات متعددی بخصوص در مورد روش انجام تحقیق و محاسبات آن روبرو شد. تعدادی از رسانه های خبری بزرگ دنیا با پوشش خبری این مقاله با تیتر ” عامل اغلب سرطانها بدشانسی است” ،علت دوسوم از انواع سرطان را به سادگی گردش تاس در تخته نرد دانستند و بدین ترتیب تفسیری غلط از یافته های این مقاله ارایه دادند.
نویسنده مقاله پرفسور برت وگلشتاین، فوق تخصص سرطان از دانشکده پزشکی جان هاپکینز برای روشن تر شدن موضوع، بیانیه ای منتشر کردند.
” ما تاکید کردیم یک عامل خطر تنها باعث سرطان نمی شود. بعضی ها نتیجه تحقیق ما را به اشتباه تفسیر کردند و گفتند عامل دوسوم موارد سرطان بدشانسی است. ما می خواستیم تاکید کنیم که سرطان بعلت ترکیبی از عوامل خطر متعدد ایجاد می شود”
تمرکز بر تقسیم سلولهای بنیادی:
در مطالعه انجام شده، محققین مقالات چاپ شده در مورد ٣١ نوع سرطان مختلف شامل ریه، تیرویید، کولون، تخمدان، لوزالمعده و پوست را بررسی کردند و سپس خطر ایجاد سرطان و همچنین تعداد تقسیم سلولهای بنیادی (stem cells) در آنها را برآورد کردند. آنها سرطان پستان و پروستات که دو تا از شایعترین انواع سرطان هستند را بعلت پیدا نکردن میزان تقسیم سلولهای بنیادی آنها در مقالات علمی، از مطالعه خارج کردند.
نویسندگان مقاله سپس محاسبه کردند که چه مقدار از خطر ایجاد سرطان با تعداد تقسیمهای سلول بنیادی قابل توجیه است. با ارتباط خطی معادل 0.804، مشخص شد که 65% تفاوت مشاهده شده در بروز سرطان در بافتهای مختلف با تعداد تقسیمهای سلولی در این بافتها قابل توجیه است.
نویسندگان این مقاله بیان کردند که در برخی از بافتها سرطان خیلی بیشتر از بقیه بافتها ایجاد – در حقیقت میلیونها برابر بیشتر- می شود. با اینکه دانشمندان از صد سال قبل این مطلب را می دانستند، ولی علت آن تا بحال نامشخص بود.
اما نتایج این تحقیق مشخص کرد که هرچه تعداد تقسیم سلول بنیادی یک بافت در طول زندگی بیشتر باشد، احتمال بروز سرطان بیشتر است. بعبارت دیگر احتمال سرطان در بافتی مثل روده بزرگ (کولون) که سلولهای بنیادی آن بطور مکرر تقسیم می شوند،بسیار بیشتر از بافتی با تقسیم سلول بنیادی کمتر است.
تصادف ماشین و تقسیم سلولی:
نویسندگان مقاله با استفاده از مثال تصادف اتومبیل نوشتند که نتایج تحقیق آنها شبیه به ارتباط بین طول سفر با تصادف است. بدون توجه به جاده، هرچه مسافت طی شده در یک سفر بیشتر باشد، احتمال تصادف بیشتر است.
( احتمال تصادف کسی که می خواهد از تهران به چابهار سفر کند، بیشتر از کسی است که می خواهد از تهران به کاشان برود).
در مورد سرطان هم هر چقدر تعداد تقسیم سلولی بیشتر باشد، احتمال ایجاد یک تغییر (موتاسیون) تصادفی بیشتر می شود.
حتی در صورت بد بودن مسیر(مثل جاده کوهستانی شبیه به جاده چالوس) و نقص فنی داشتن ماشین (مثل مسافرت با یک پیکان ۴٨)، مسافت سفر یک نقش مستقل دارد. سفر کوتاه خطر کمتر و سفر طولانی خطر بیشتری دارد.
آنها نوشتند که علت دوسوم تصادفها فقط طول سفر نیست، چون مجموعه ای از عوامل در ایجاد آن نقش دارند و برای مشخص کردن سهم هر عامل در ایجاد تصادف نیاز به داشتن اطلاعات کامل در مورد تعداد سفرها در هر مسیر، شرایط ماشین ، شرایط جاده و سایر موارد می باشد و ما از این جزییات بی خبریم، همینطور که در مورد سرطانها اطلاعات ما ناقص است.
عاجز نبودن در برابر واقعیت سرطان:
مطالب زیادی در مورد ارتباط بین شیوه زندگی و خطر ایجاد سرطان در انواع شایع مانند سرطان ریه، مری، پستان و کولورکتال و ملانوما وجود دارد.
دکتر جانسون از مرکز تحقیقات سرطان لندن ، بر این واقعیت تاکید دارد با اینکه سهم زیادی به شانس در ایجاد سرطان داده شده ولی نقش عوامل محیطی و شیوه زندگی در ایجاد برخی از انواع سرطان هنوز شناخته نشده است. اما این به این معنی نیست که مردم در برابر شانس عاجز هستند. ما می دانیم که شیوه زندگی سالم باعث کاهش التهاب در بافتها می شود و کاهش تماس با مواد سرطانزا، باعث کاهش خطر ایجاد سرطان در جامعه می شود، هر چند بطور دقیق نمی توانیم بگوییم چه کسی از این تغییرات سود می برد چون ما همه عوامل خطر ایجاد سرطان را نمی شناسیم.
ایران سرطان