ENG
سرطان پوست چیست؟
پوست بزرگترین اندام بدن است و از بدن در برابر گرما، نور خورشید وعفونت ها، صدمات و … محافظت می کند.پوست از چندین لایه تشکیل می شود که دو لایه اصلی آن عبارتند از لایه سطحی پوست یا اپیدرم(لایه بالایی یا بیرونی) و لایه روپوست یا درم(لایه پایینی یا داخلی) که سرطان پوست در لایه اپیدرم شروع می شود.
سرطان پوست یکی از سرطان هایی است که علاوه بر خطرناک بودن می تواند بر روی زیبایی و اعتماد به نفس فرد تاثیرگذار باشد. سرطان پوست از رشد غیر طبیعی سلول های پوستی که توانایی حمله یا انتشار به دیگر نقاط بدن را دارند ایجاد می شوند.
سرطان پوست معمولاً زمانی اتفاق می افتد که DNA سلول های پوست دچار آسیب شده باشند و بدون کنترل رشد و تکثیر شوند.
بررسی و تغییرات مشکوک در پوست می تواند به تشخیص به موقع و درمان موفقیت آمیز کمک کند.
علائم سرطان پوست:
به علت یکسان نبودن سرطان های پوستی ممکن است علائم زیادی هم نداشته باشند.. مهمترین علائم سرطان های پوستی ایجاد تغییرات غیر معمول در پوست می باشد که می تواند به شما کمک کند تا این سرطان را زودتر تشخیص دهید.
این علائم می تواند زنگ خطری برای انواع مختلف سرطان های پوستی باشد:
ضایعات پوستی: تشکیل شده از خالی جدید در پوست و رشد بی رویه، برآمدگی، زخم، لکه، پوسته پوسته شدن، ایجاد لکه ای تیره و از بین نرفتن آن.
تغییرات پیوسته: تشخیص تغییرات در اندازه؛ شکل و رنگ خال.
قطر: لکه ایجاد شده بزرگتر از یک چهارم اینچ باشد.
عدم تقارن: دونیمه از خال یا ضایعه ایجاد شده در پوست یکسان نباشند.
حاشیه: ضایعه دارای لبه ناهموار باشند.
رنگ: لکه پوستی ایجاد شده دارای رنگی غیر معمول سفید، صورتی، سیاه، آبی و قرمز باشد.
انواع سرطان پوست:
سرطان های پوستی به طور کلی به دو دسته اصلی تقسیم می شوند.
سرطان کراتینوسیت:
دسته اول سرطان پوست بصورت پایه و سنگفرشی است و جزو متداول ترین نوع سرطان پوست می باشد. این نوع سرطان بیشتر در نواحی پوستی که بیشتر در معرض آفتاب قرار دارند ایجاد می شوند. این نوع سرطان در صورت عدم درمان می تواند به سایر نقاط پوستی گسترش یافته و بزرگتر شوند و در نهایت به نقاط دیگر بدن سرایت کنند.
ملانوم: نوع دوم از سرطان پوست، ملانوم می باشد. این نوع سرطان از سلول هایی تشکیل می شود که به پوست شما رنگ می دهند. این نوع سرطان خال های خوش خیمی هستند که می توانند تبدیل به سرطان شوند و می توانند در هر نقطه از بدن ایجاد شوند.
این خال ها در مردان معمولاً در قفسه سینه و پشت ایجاد می شوند و در خانم ها بر روی پاها بیشتر دیده می شوند.
ملانوموها بیشتر از دسته اول گسترش می یابند و در صورت عدم درمان به سایر نقاط بدن سرایت و روند درمان دشوارتر می شوند.
علاوه بر این دو نوع اصلی سرطان پوست، ضایعات پوستی دیگری هستند که اگر سرطان نمی باشند اما می توانند به سرطان پوست تبدیل شوند. که ما در اینجا فقط به آنها اشاره می کنیم.
کراتوزاکتینیک
کارسینال سلول بازال
سرطان سلول سنگفرشی
ملانوما
علت ایجاد سرطان پوست چیست؟
هر دونوع سرطان زمانی اتفاق می افتد که در DNA سلول های پوستی شما جهشی اتفاق بیوفتد و این جهش ها باعث رشد غیر طبیعی در سلول های پوستی شوند.
سرطان پوست سلول پایه و سنگفرشی توسط اشعه ماورابنفش(UV) خورشید و یا دستگاه های برنز کننده ایجاد می شوند. اشعه های ماورابنفش می توانند به DNA سلول های پوستی آسیب زنند.
سرطان سلول سنگفرشی همچنین می توانند از مواجهه طولانی مدت با مواد شیمیایی ، در اثر سوختگی یا زخم و یا توسط برخی از انواع ویروس پاپیلومای انسانی( HPV) ایجاد شوند.
علت سرطان ملانوم مشخص نیست و محققان هنوز مطمئن نیستند که چرا بعضی از خال ها تبدیل به سرطان می شوند. سرطان ملانوم هم می تواند در اثر تابش اشعه ماورابنفش ایجاد شوند اما سرطان ملانوم در قسمت هایی از بدن ایجاد می شوند که به طور معمول در معرض نور خورشید قرار ندارند.
غربالگری سرطان پوست:
امروزه سرطان پوست بعنوان یک عارضه کشنده و خطرناک معرفی نمی شود چرا که با کمک روش های غربالگری می توان از بروز علائم سرطان در مراحل اولیه آگاه شد. پس غربالگری، راهی برای یافتن بیماری سرطان پیش از بروز علائم می باشد. که در نتیجه زمانیکه بیماری سرطان در مراحل اولیه تشخیص داده شود روش های درمان آسانتر می شود و از گسترش بیماری به نقاط دیگر از بدن جلوگیری می شود.
به یاد داشته باشید که اگر پزشک پیشنهاد غربالگری به شخصی بدهد این به این معنی نیست که شخص مربوطه دچار بیماری سرطان است.
معاینه منظم و ماهیانه پوست موجب می شود که افراد به الگوی طبیعی خال ها و نشانه های به جا مانده در پوست مسلط شوند و هرگونه تغییر در ضایعات پوستی را به پزشک گزارش کنند.
افرادیکه قبلاً به بیماری سرطان پوست مبتلا شده اند نیز توصیه می شود بررسی منظم پوست توسط پزشک صورت گیرد.
اگر نشانه های مشکوکی در پوست خود مشاهده کردید، حتماً به پزشک مراجعه کنید.
پیشگیری از سرطان پوست:
یکی از عمده ترین دلایل ابتلا به سرطان پوست، قرار گرفتن در معرض خورشید و نور ماورابنفش برای عموم مردم است. هرچه بیشتر در برابر این اشعه ها از پوست خود محافظت کنیم احتمال ابتلا به ملانوم کمتر خواهد شد.
راه های پیشگیری از ابتلا به سرطان پوست:
کمتر در معرض نور خورشید قرار بگیرید( در صورت تماس طولانی پوست با تابش خورشید حتما از کرم ضد آفتاب، کلاه آفتابگیر، عینک آفتابی، آستین بلند و پوشش مناسب اسفاده نمایید.)
محافظت از پوست در برابر اشعه UV(پوشش مناسب)
استفاده برخی از داروها می تواند پوست را نسبت به آفتاب حساس تر کند( برخی آنتیبیوتیک ها، داروهای ضد افسردگی، داروهای ضد فشار خون، داروهای قلبی و دیابتی). در صورت استفاده از این داروها از پوست خود بیشتر محافظت نمایید.
از برنزه شدن چه از طریق خوابیدن در برابر نور خورشید(طولانی مدت) و یا قرار گرفتن در معرض لامپ های فرابنفش پرهیز کنید.
درمان سرطان پوست:
امروزه بسیاری از موارد ابتلا به سرطان پوست حتی ملانوما قابل کنترل و درمان هستند. پیشگیری و محافظت از پوست همیشه بهترین و موثرترین اقدام شناخته می شوند. برای شروع درمان سرطان پوست لازم است محل دقیق عارضه و همچنین میزان آن مشخص شود.
آزمایش هایی که برای تشخیص و تعیین سطح سرطان پوست انجام می گیرند عبارتند از:
آزمایش های تصویربرداری
بیوپسی غدد لنفاوی
همچنین ضایعات پوستی پیش سرطانی و سرطان پوست با در نظر گرفتن چند فاکتور مهم توسط پزشک مورد درمان قرار می گیرند.
انخاب گزینه درمانی پزشک نسبت به فاکتورهای زیر بررسی می شود:
اندازه ضایعه پوستی
نوع ضایعه
عمق ضایعه
محل رشد ضایعات متفاوت
معمولاً سرطان های پوستی خوش خیم نیاز به درمانی جز بیوپسی ندارند، اما اگر سرطان پوست جدی تر باشد نیاز به درمان بهتری دارد که شامل موارد زیر می شود.
درمان سرطان پوست با پرتودرمانی:
در پرتودرمانی پزشک از طریق پراوهای اشعه X جهت نابودکردن سلولها با رشد غیر طبیعی یا از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می کند.
درمان سرطان پوست با جراحی موهس:
جراحی موهس برای کنترل و درمان سرطان های پوست وسیع، شدید و مواردی که قابل برگشت هستند استفاده می شود. هدف پزشک بیشتر در این نوع درمان بیشرت حفظ بافت را دنبال می کند. در این روش بدون اینکه پوست سالم آسیب ببیند، سلول های سرطانی حذف می شوند.
درمان سرطان پوست به روش انجماد یا فریز:
بسیاری از متخصصین و جراحان پوست روش درمان فریز را برای یکسری از سرطان های محدود و اولیه پوست توصیه می کنند. در این روش درمان پزشک با استفاده از نیتروژن مایع سلول سرطان را نابود می کند. در طی این جراحی با اعمال سرما بر بافت، بافت مرده ذوب و کاملاً از بین می رود.
درمان سرطان پوست با تکنیک فوتودینامیک:
این روش درمان از ترکیب داروهایی که محرک سلول های سرطانی نسبت به نور و لیزر هستند استفاده شده و سلول سرطانی را نابود می کنند.
درمان سرطان پوست با جراحی اکسیزیونال:
این جراحی برای هر نوع درمان و کنترل سرطان پوست توسط جراحان استفاده می شود. در این روش از جراحی، پزشک بافت سرطانی و اطراف پوست سالم را برش می دهد.
درمان سرطان پوست با شیمی درمانی:
گاهی پزشک برای از بین بردن سلول های سرطانی که در لایه سطحی پوست تشکیل شده اند از دارو( کرم و لوسیون) استفاده می کند و از طریق دارو سلول های سرطانی را مهار می کند. و زمانی که سلول های سرطانی متاستاز کرده ( گسترش یافته به نقاط دیگر بدن)، پزشک از روش شیمی درمانی استفاده می کند.
درمان سرطان پوست به روش بیولوژیکی:
درمان بیولوژیکی سرطان پوست در واقع مربوط به سیستم ایمنی بدن می باشد که از طریق سیستم ایمنی بدن سلول های سرطانی را نابود می کنند.
درمان سرطان پوست به روش کرایوتراپی:
کرایوتراپی یا الکترودیکاسیون تکنیک درمانی است که از طریق آن پزشک لایه های پوستی که دچار سلول سرطانی شده اند را با استفاده از سوزن الکتریکی می تراشد و نابود می کند. از این روش درمانی معمولاً برای از بین بردن سلول های سرطانی از نوع پایه و سنگفرشی نازک استفاده می شود.