ENG
|
دخانیات، ضد سلامت
دکتر محمدرضا مسجدی دبیرکل جمعیت مبارزه با استعمال دخانیات ایران
|
|
در روز شنبه 11 ژانویه 1964 (21 دی 1343) دکتر لوتر تری مشاور ویژه جان اف کندی رییس جمهور وقت آمریکا در گزارشی بمب‌ناک اعلام کرد : «سیگار کشیدن سبب افزایش مرگ نزد افراد سیگاری و موجب بروز سرطان ریه، برونشیت مزمن و آمفیزم» می‌شود. رسانه‌ها این خبر را به‌سرعت پخش کردند و جمعیت 70 میلیونی آن زمان را تحت تأثیر قرار دادند. در آن زمان 42درصد آمریکایی‌ها سیگار می‌کشیدند. سابقه این بیانیه به نامه مشترک انجمن سرطان، انجمن قلب و عروق، انجمن مبارزه با سل و انجمن بهداشت آمریکا خطاب به رییس جمهور وقت در سال 1961 برمی‌گشت که طی آن، این انجمن‌ها خواستار تشکیل کمیته ملی دخانیات برای بررسی این مشکل در جامعه شدند که در عمل با موضوعات صنعت آزاد و سرگرمی افراد نیز تداخل پیدا می‌کرد . 10 محقق خبره در زمینه‌های مختلف شامل طب بالینی، جراحی، داروسازی و آمار برای این امر انتخاب شدند و در خلال بازه زمانی نوامبر 1962 تا ژانویه 1964 این گروه بیش از 7000 مقاله را به کمک 150 مشاور مورد بازبینی و تحلیل قرار دادند که منجر به گزارش 387 صفحه‌ای در این زمینه شد. اهم نتایج آن عبارت بود از : – سیگار کشیدن با 70درصد افزایش موارد مرگ در مردان و با درصدی کمتر در زنان همراه است و این میزان مرگ و میر با زیادترشدن مقدار و تعداد سیگار مصرفی نیز بیشتر می‌شود. – سیگارکشیدن با بروز سرطان ریه در مردان رابطه مستقیم دارد و این ارتباط از هرگونه عامل سرطانزای دیگر قوی‌ترو اطلاعات در مورد زنان درباره این عارضه کمتر در دسترس است. – خطر بروز سرطان ریه با افزایش تعداد سیگارهای مصرفی بیشتر می‌شود و با قطع استعمال دخانیات کاهش می‌یابد. در مقایسه با افراد غیرسیگاری ، مردان سیگارکش معمولی 9 تا 10 برابر خطر ابتلا به سرطان ریه دارند و در سیگاری‌های قهار این خطر بیش از 10 برابر است. – سیگار کشیدن مهم‌ترین عامل پیدایش برونشیت مزمن است و خطر مرگ ناشی از برونشیت مزمن ، آمفیزم و بیماری‌های مزمن تنفسی را به شدت افزایش می‌دهد. – مردان سیگاری بیش از افراد سیگاری دچار بیماری‌های عروق کرونر و سکته قلبی می‌شوند. پس از نخستین گزارش در سال 1964 و به دنبال آن هر سال، گزارش تکمیلی در زمینه دخانیات جمع‌آوری و منتشر می‌شد، به نحوی که در سال 1965 کنگره آمریکا مقرر ساخت تا همه پاکت‌های سیگار حاوی پیام بهداشتی شود و از سال 1969 تبلیغات سیگار در رادیو و تلویزیون ممنوع شد. در سال 2014 و به مناسبت پنجاهمین سال اعلام بیانیه «دخانیات، ضد سلامت» مقاله‌ای در مجله سازمان نظام پزشکی آمریکا «JAMA» انتشار یافت که براساس آن اقدامات، از بیش از 8 میلیون مورد مرگ جلوگیری شده است. اگر چه در حال حاضر و در مقایسه با آن زمان میزان استعمال دخانیات کمتر از نصف شده است ولی هنوز نزدیک به 40 میلیون نفر در آمریکا سیگار می‌کشند. در روز 9 ژانویه 2018 یعنی دو روز قبل، مرکز مدیریت بیماری‌ها که کمپین همه سویه برای تشویق به ترک سیگار را از 6 سال قبل آغاز کرده است اعلام کرد که بیش از نیم میلیون فرد سیگاری از طریق این برنامه موفق به ترک شده‌اند. بر اساس این گزارش، موفقیت آمریکایی‌ها در کاستن میزان استعمال دخانیات مربوط به چند اقدام عملیاتی جدی است: – افزایش تصاعدی مالیات بر دخانیات که در برخی ایالت‌ها در طول این مدت، بیش از 500درصد است. – ممنوعیت استعمال دخانیات در اماکن عمومی و اخیرا حتی در منزل شخصی و مجموعه‌های آپارتمانی. – فراهم‌سازی امکانات برای ترک دخانیات و حتی اقدامات تشویقی برای ترک‌کنندگان در ادارات دولتی و خصوصی به‌ویژه به هنگام استخدام و تمدید قراردادها . – ممنوعیت تبلیغات مستقیم و غیرمستقیم مواد دخانی و اخذ جرایم سنگین از متخلفان. وضع استعمال دخانیات در کشور ما درحالت هشدار جدی قرار دارد. سن شروع استعمال دخانیات به ویژه قلیان به 12 و 13سالگی رسیده است و بدتر از آن شیوع مصرف دخانیات به ویژه قلیان نزد دختران و زنان به شدت رو به افزایش است و تلاش‌های همه جانبه برای مقابله با آن به ویژه بطور ملموس دیده نمی‌شود. ارقام فعلی حاکی از استعمال دخانیات نزد 25 درصد مردان و 4 درصد زنان است و در مورد تجربه مصرف قلیان نزد جوانان ارقام بین 20 تا 40 درصد دختران و پسران را در بر می‌گیرد . وضعیت مالیات دخانیات و قیمت خرده‌فروشی سیگار و توتون قلیان در مقایسه با دیگر کشورهای منطقه بسیار کم و به نظر می‌رسد در منطقه ارزان‌ترین است و اقدامات برای اعمال قانون در زمینه عرضه و مصرف همواره با اشکالات جدی مواجه است وآن هم پس از مدتی رقیق و ضعیف و بی‌اثر می‌شود. هنوز صدا و سیما و سریال‌های تلویزیونی و خانگی حتی فیلم‌های سینمایی مملو از صحنه‌های استعمال سیگار و قلیان است که بر اساس قانون جامع کنترل دخانیات مصوب سال 1385ممنوع است ولی عملا چشم‌ها در این زمینه بسته است. جمعیت مبارزه با استعمال دخانیات ایران به منظور گسترش آگاهی و مشارکت کودکان و نوجوانان دو طرح جامع برای خردسالان تحت عنوان «فرآموز نفس پاک» و برای نوجوان تحت عنوان «طرح پاد»(پیشگیری استعمال دخانیات) در مدارس متوسطه در سنین 11 و 12 سال آغاز کرده است که نیاز به حمایت جدی دارد. مرگ سالانه بیش از 55000 نفر به علت استعمال دخانیات در کشور زنگ خطر جدی است که باید همه برای آن چاره‌سازی عملی و مسئولانه داشته باشند. |