پژوهشگران گروه پژوهشی ایمنی درمانی و پزشکی ترمیمی پژوهشکده معتمد جهاد دانشگاهی با همکاری مرکز تحقیقات سلول درمانی دانشگاه کارولینسکای سوئد، موفق به دستیابی روش جدیدی برای درمان بیماری کشنده پیوند علیه میزبان (Graft Versus Host disease, GVHD) شدهاند.
پیوند مغز استخوان آخرین راه درمانی برای برخی سرطانهای لاعلاج است، بیماران دریافت کننده پیوند در بسیاری از موارد پیوند از غیر خودی، مبتلا به عارضه پیوند علیه میزبان میشود. این عارضه در برخی موارد نسبت به درمانهای موجود مقاوم بوده و بیماران علیرغم همه هزینهها و فرآیند پیچیده پیوند، فوت میکنند. تاکنون درمان موفقی برای عارضه GVHD مقاوم به درمان یافت نشده بود.
دکتر بهنام صادقی مدیر گروه پژوهشی ایمنی درمانی و پزشکی ترمیمی پژوهشکده معتمد و مدیر این پروژه با بیان اینکه بیماری پیوند علیه میزبان، عارضهای جدی و تهدید کننده حیات بیماران است که بعد از پیوند الوژنیک سلولهای بنیادی خونساز با وضعیت التهابی و غالبا در بافتهای پوست، مجاری گوارشی و کبد بروز میکند، گفت: با وجود پیشرفتهای جدید در زمینه داروهای سرکوب کننده ایمنی و روشهای نوین درمانی، GVHD برای بقای بیمارانی که غالبا پس از درمان سرطان، مورد پیوند مغز استخوان قرار گرفتهاند، تهدید جدی به شمار میرود.
صادقی در ادامه درخصوص روش سلول درمانی جدید ارائه شده برای بیماران مذکور گفت: در این روش با استفاده از سلولهای بافت جفت و پرده های جنینی DSC، موفق به نجات جان بیماران زیادی که مبتلا به بیماری التهابی GVHD حاد بودند، شده ایم. به گونهای که پس از تزریق سلولهای مذکور، در ۷۰ درصد بیمارانی که هیچگونه شانس بقا نداشتند و به هیچ درمانی پاسخ نداده بودند، درمان را مشاهده کردیم.
وی ادامه داد مطالعات اولیه حیوانی و بالینی این روش درمانی ابتدا در انستیتو کارولینسکا سوئد با موفقیت بر روی ۴۰ بیمار انجام شده و نتایج بدست آمده حاکی از اثربخشی بالای این متد است.
صادقی افزود: اجرای این طرح در ایران با همکاری و مشارکت بخش پیوند مغز استخوان بیمارستان آیت الله طالقانی تهران ادامه یافت. در این پروژه ۱۰ بیمار مبتلا به عارضه پیوند مغز استخوان مقاوم به درمان با میانگین سنی ۳۲ سال تحت درمان با سلول DSC قرار گرفتند. این بیماران افرادی بودند که تمامی پروتکلهای درمان استاندارد برای آنها انجام شده و متاسفانه هیچ بهبودی مشاهده نشد و هیچ امید و شانسی برای بقای آنان وجود نداشت لیکن با موافقت همراهان بیمار این پروژه درمانی آغاز و خوشبختانه با در ۷۰ درصد بیماران پاسخ درمانی مشاهده شد.
این درمان هیچگونه عارضه مرتبط با سلول با فرایند تزریق آن را به همراه نداشت.
به گزارش روابط عمومی پژوهشکده معتمد – مرکز تحقیقات سرطان پستان – جهاددانشگاهی، در حال حاضر فاز یک مطالعه انسانی این پروژه به اتمام رسیده است و فاز دو مطالعه بالینی آن با محوریت بیمارستان طالقانی و چند مرکز پیوند مغز استخوان در تهران و شیراز در حال برنامه ریزی و اجرا است. این فناوری به عنوان متد جدید درمانی به ثبت اختراع ملی نیز شده است.
ایسنا